Kademeli emeklilik çıkacak mı, sorusu gündemde yer alan torba yasa çalışmaları ile öne çıkan konulardan oldu. Özellikle geçen yıl EYT’nin hayata geçmesiyle beraber kademeli emeklilik beklentileri de arttı. Yaş beklemeden erken emekli olmak isteyen 2000-2008 girişliler, TBMM’den gelecek habere kilitlendi. Daha önce kademeli emekliliğe yönelik Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, gündemde böyle bir çalışma olmadığını söylemişti. Öte yandan geçtiğimiz haftalarda da Noyan Doğan ise köşesinde Kademeli emeklilik gündemde mi? sorusunu değerlendirdi.
KADEMELİ EMEKLİLİK GÜNDEMDE VAR MI
Soru: Noyan Bey hep EYT’den bahsediyorsunuz. EYT’nin yarattığı büyük bir haksızlık var. Devletin imkânları varsa yoksa EYT için kullanıldı ama 2000-2008 girişlilerin uğradığı mağduriyeti kimse görmüyor, görmezden geliyor. Kademeli emeklilik konusunu inceleyip gündeminize alırsanız çok sevinirim? Evren A.
Cevap: Bu soru gibi okuyuculardan hemen hemen her gün kademeli emeklilik hakkında mesajlar alıyorum. Kademeli emekliliği gündeme getirmememden şikâyet ediyorlar. 2023 yılının mart ayında, 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanların EYT’den yararlanıp emekli olmalarına imkân tanındı ve 2 milyona yakın kişi geçen sene EYT’den emekli oldu. Prim gün sayısını dolduranlar bundan sonra da EYT’den yararlanıp, emekli olacak. EYT düzenlemesi ile 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanların uğradıkları haksızlık giderildi ancak bu sefer 8 Eylül 1999 sonrası sigorta girişi olanlar kendilerine haksızlık yapıldığı gerekçesiyle tepki göstermeye başladı. Haklılık payı var mı; var. Milyonlarca kişi “1 güne 17 yıl kabul etmiyoruz” sloganı ile uğradıkları haksızlığın ve ortaya çıkan adaletsizliğin giderilmesini istiyor. Beklentileri ise kademeli emeklilik. Yani, yaş şartının ilk işe giriş tarihine göre yeniden düzenlenmesi ve 58-60 yaş şartının kaldırılması.
Bu kişilerin bir kısmı 23 yıldır çalışıyor ve ödedikleri prim 9 bine yaklaşmış durumda. Bu durumda olanlar emeklilik hakkı isterken, bir kısmı ise çalışmaya devam etmek istiyor ancak kademeli emeklilik hakkının kendilerine tanınmasını talep ediyor. Peki, kademeli emeklilik gündemde mi? Bu vesile ile bu konuya neden pek değinmediğime de açıklık getireyim.
EYT düzenlemesinin sosyal güvenlik sistemi üzerindeki etkisine, SGK’nın 2023 yılı faaliyet raporundan alıntılar yaparak, geçen yazımda değindim. Arzu eden, “İşte sosyal güvenliğin bütçesi” başlıklı yazımı okuyabilir. Raporda, EYT düzenlemesinin SGK’nın bütçesi üzerindeki olumsuz etkisi açık açık belirtiliyor. Hal böyleyken yeni bir EYT düzenlemesinin yapılmayacağı ayan beyan ortada. Hatta bir adım daha ileri gideyim, mevcut emekli maaşlarının düşüklüğü ve emekliye zam konusu gündemdeyken kademeli emekliliğin gündeme gelmesi neredeyse imkânsız. Okuyucuları da anlıyorum. Bu konu bir şekilde gündemde tutulur, kamuoyu baskısı oluşursa, bir ihtimal kademeli emeklilik düzenlemesi çıkar beklentisi var.
KADEMELİ EMEKLİLİK NEDİR?
Kademeli emeklilik, sigortalı çalışanların belirli bir yaşa ve prim gün sayısına ulaştıklarında kısmi olarak emekli olmalarını sağlayan bir sistemdir. Kademeli emeklilik şartları, sigortalılık türüne ve başlangıç tarihine göre değişmektedir.
Kademeli emeklilik hakkında tam detaylar, resmi çalışmaların hayata geçmesiyle belirlenir.
KADEMELİ EMEKLİLİK ÇIKACAK MI?
Öte yandan daha önce kademeli emeklilik ile ilgili Cumhurbaşkanı Yılmaz değerlendirmelerde bulunmuştu. Kademeli emeklilik düzenlemesi olacağına yönelik iddiaları yanıtlayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Sosyal güvenlikle ilgili şu anda bir çalışmamız yok.” demişti.
